- Beden Dismorfik Bozukluğu En Çok Hangi Bölgelerde Görülür?
- Beden Dismorfik Bozukluğu ve Beden İmajı Arasındaki Fark Nedir?
- Beden Dismorfik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
- Beden Dismorfik Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
- Nasıl Teşhis Edilir?
- Nasıl Tedavi Edilir?
- Beden Dismorfik Bozukluğunun Komplikasyonları Nelerdir?
Beden dismorfik bozukluğu (BDB), kişinin bedeninde bir kusur veya estetik bozukluk olduğunu düşündüğü, bu düşüncelerin sıkıntıya ve tekrarlayan davranışlara yol açtığı bir ruh sağlığı problemidir.
Eğer beden dismorfik bozukluğunuz varsa, vücudunuzun bir kısmının olağandışı veya şekil bozukluğuna sahip olduğunu düşünür, bu nedenle utanmış, huzursuz ya da depresif hissedersiniz.
Bu hisler, yaşam kalitenizi olumsuz etkileyebilir ve günlük aktivitelerinizi yerine getirmenizi engelleyebilir. Kişi, algıladığı bu kusuru düzeltmek için makyaj, egzersiz ya da cerrahi müdahale gibi yöntemlere başvurabilir.
Beden Dismorfik Bozukluğu En Çok Hangi Bölgelerde Görülür?
Beden dismorfik bozukluğunda en çok endişe edilen bölgeler, yüz ve yüz hatlarıdır — burnun büyüklüğü veya şekli, dudaklar, kulaklar ya da cilt dokusu gibi. Ancak, kol, bacak, kalça, genital bölge, kaslar ve saçlar gibi vücudun herhangi bir bölgesi de bu bozukluğun odağı olabilir. Kas dismorfisi, özellikle erkeklerde sık görülür ve kaslarının yetersiz olduğunu düşünen bu kişiler, genellikle zaten kaslı olmalarına rağmen vücutlarını yetersiz bulurlar.
Beden Dismorfik Bozukluğu ve Beden İmajı Arasındaki Fark Nedir?
Beden dismorfik bozukluğuna sahip bir kişi, bedeninin belirli bir kusuruna veya bozukluğuna odaklanır ve sürekli bu görünümle ilgilenir. Örneğin, burnuyla ilgili sürekli bir sorun olduğuna inanabilir. Ancak negatif beden imajına sahip kişiler daha genel bir şekilde bedenlerinin boyutu veya şekliyle ilgilenirler ve genel olarak bedenlerinden memnuniyetsizlik duyarlar.
Beden Dismorfik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Beden dismorfik bozukluğunun belirtileri şunlar olabilir:
- Yanlış bir şekilde fiziksel bir kusura sahip olduğunu ve bunun kendisini çirkin gösterdiğine inanmak
- Aynalardan kaçınmak ya da sürekli aynada görünümünü kontrol etmek
- Kusuru gizlemek için aşırı makyaj yapmak ya da sakal uzatmak
- Çok fazla zamanını kişisel bakıma harcamak
- Görünümünü başkalarıyla sürekli karşılaştırmak
- Görünümü hakkında güvence aramak
- Katı bir diyet uygulamak
- Aşırı egzersiz yapmak ya da kas geliştirmek
- Anabolik steroidler ya da diyet takviyeleri kullanmak
- Estetik cerrahiye başvurmak
- Aşırı bronzlaşmak
- Sürekli cildini sıkmak ya da dokunmak
- Sosyal ortamlardan kaçınmak ya da fotoğraf çektirmekten uzak durmak
Beden Dismorfik Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Beden dismorfik bozukluğunun nedenleri tam olarak bilinmese de, bazı faktörler bu bozukluğun gelişiminde rol oynayabilir:
- Genetik: Ailede başka ruh sağlığı problemleri olan kişilerde daha sık görülür. Özellikle obsesif-kompulsif bozukluğu olan yakın akrabalar beden dismorfik bozukluğu riskini artırabilir.
- Anksiyete bozukluğu veya kişilik bozukluğu
- Mükemmeliyetçilik gibi kişilik özellikleri
- Çocukluk dönemi travmaları ya da görünümle ilgili yapılan alaylar
Nasıl Teşhis Edilir?
Eğer beden dismorfik bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, bir uzmanla konuşmanız önemlidir. Bu süreçte hislerinizi açıkça paylaşmanız, doğru bir teşhis ve etkili bir tedavi planı oluşturulması için önemlidir. Beden dismorfik bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk ve yeme bozuklukları gibi diğer ruh sağlığı durumlarıyla benzer özellikler gösterebilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Beden dismorfik bozukluğu genellikle profesyonel yardım olmadan iyileşmez ve zamanla daha kötü hale gelebilir. Tedavi edilmediğinde, kişi kendini evine kapatabilir, sosyal durumlardan kaçınabilir ve iş ya da okul hayatını aksatabilir.
Tedavi sürecinde, psikoterapi ve ilaç tedavisi birlikte önerilebilir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), en yaygın kullanılan terapi yöntemidir. Bu terapi, kişinin düşünce biçimini ve davranışlarını değiştirmeye odaklanır ve genellikle birkaç seans gerektirir.
Ayrıca, fiziksel aktivite ve egzersiz, depresyon, stres ve anksiyete gibi beraberinde gelişen sorunları yönetmeye yardımcı olabilir.
Beden Dismorfik Bozukluğunun Komplikasyonları Nelerdir?
Beden dismorfik bozukluğu olan kişiler, çoğunlukla sosyal etkinliklerden kaçınır, iş ya da okula gitmekten çekinir. Bu durum, ilişkilerini, eğitim hayatlarını ve ruhsal durumlarını olumsuz etkileyebilir.
Birçok kişi, bu bozukluğa ek olarak depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, sosyal anksiyete bozukluğu ya da anoreksiya nervoza gibi yeme bozuklukları geliştirebilir. Hatta bazıları uyuşturucu kullanımına başvurabilir, intihar düşüncelerine sahip olabilir veya intihar girişiminde bulunabilir.
Tedavi sürecinde odaklanılması gereken, kişinin dış görünümüyle ilgili ameliyat ya da kozmetik işlemler değil, altta yatan ruh sağlığı problemlerinin çözümüdür. Estetik operasyonlar, genellikle kişiyi tatmin etmez ve sorunu daha da kötüleştirebilir.