İnsan doğası sandığımız kadar iyi mi? Güç ve otorite karşısında bireyler nasıl değişir? İşte bu sorulara yanıt arayan ünlü psikolog Philip Zimbardo, 1971 yılında Stanford Üniversitesi'nde şok edici bir deney gerçekleştirdi: Stanford Hapishane Deneyi. Amaç, bireylerin hapis ortamında nasıl davrandığını ve gücün insan psikolojisini nasıl değiştirdiğini anlamaktı. Ancak deney, beklenenden çok daha kısa sürede sona erdi…
Bebeğini kucağına almak hayatının en özel anlarından biri. Ama herkesin bahsettiği o "mutluluk patlamasını" hissetmiyorsan, yalnız değilsin! Doğum sonrası depresyon (DSD), yeni annelerin %10-20’sini etkileyen yaygın bir durum. Peki, bu süreci nasıl fark edebilirsin ve neler yapabilirsin?
Kronik stres, bireyin uzun süre boyunca fiziksel veya duygusal bir baskı altında hissettiği ve bu duruma adapte olamamasıyla ortaya çıkan bir stres türüdür. Diğer bir deyişle, kişinin zihni ve bedeni sürekli bir tehdit algısı içinde yaşar. Bu durum, zamanla hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı ciddi şekilde etkiler.
Hiç tam başarıya ulaşmak üzereyken kendi kendinizi geri çektiğinizi hissettiniz mi? Ya da bir hedefe ulaşma yolunda ilerlerken, farkında olmadan kendinizi başarısızlığa sürükleyecek davranışlarda bulundunuz mu? İşte bu, kendini sabote etme olarak adlandırılır. Kendini sabote etme, kişinin bilinçli ya da bilinçsiz olarak kendi başarılarını baltalayan tutum, düşünce ve davranışları sergilemesidir. Bu durum genellikle özgüven eksikliği, başarısızlık korkusu veya değişimden kaçınma gibi nedenlerden kaynaklanır.
Bilinçli farkındalık, bir diğer adıyla mindfulness, şu anda olan bitene yargılamadan, açık bir zihinle ve tamamen odaklanmış bir şekilde dikkat verme pratiğidir. Yani, geçmişte olanlar ya da gelecekte olacaklarla değil, sadece "şimdi" ile ilgilenme becerisidir.
Kıskançlık, bireyin kendisini başkalarıyla kıyaslaması sonucu yetersizlik, güvensizlik veya eksiklik hissetmesidir. İnsanlar kıskançlık duygusu yaşarken, başkalarının sahip olduğu bir başarı, ilişki ya da özelliğe sahip olmayı arzu edebilirler. Bu duygu, romantik ilişkilerde, arkadaşlıkta veya profesyonel yaşamda ortaya çıkabilir ve yönetilmediğinde ilişkiler üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir.
Stres yönetimi, kişinin stresle başa çıkabilmesi ve stresin zihinsel, fiziksel etkilerini minimize edebilmesi için kullandığı yöntem ve stratejilerin bütünüdür. Modern yaşamın temposu, iş ve özel hayatın gereklilikleri insanları her gün yeni stres kaynaklarıyla karşı karşıya bırakır. Doğru stres yönetimi tekniklerini öğrenmek, hem fiziksel sağlığı korur hem de zihinsel esenliği artırır.
Hayat bazen bir lunapark treni gibi hissettirebilir; beklenmedik iniş ve çıkışlarla dolu. Zor zamanlarla karşılaştığımızda, kaybolmuş ya da bunalmış hissetmek kolaydır. Ancak bu zorlukların aynı zamanda bir güzellik kaynağı olabileceğini biliyor muydunuz? İşte travma sonrası büyüme kavramı tam da bunu anlatıyor—bazı insanlar, travma yaşadıktan sonra içlerindeki gücü keşfediyorlar.
Akran baskısı, genellikle bireylerin sosyal çevrelerinden gelen bir tür sosyal baskıdır. İnsanlar, bu baskı altında olduklarında belirli bir şekilde davranmak ya da düşünmek zorunda hissederler. Genellikle çocuklar ve gençler arasında yaygın olsa da, yetişkinler de akran baskısına maruz kalabilir. Akran baskısı, kişiyi istemediği davranışlara zorlayabilir ve bireyin kendi değerlerine, inançlarına aykırı kararlar vermesine neden olabilir.
Duygusal yorgunluk, kişinin sürekli stres ve baskı altında hissettiği, zihinsel ve duygusal olarak tükenme durumudur. Genellikle yoğun iş temposu, kişisel ilişkilerde yaşanan zorluklar veya yaşamın genel baskıları nedeniyle ortaya çıkar. Duygusal yorgunluk yaşayan bireyler, hem fiziksel hem de psikolojik olarak yıpranmış hissederler.